ذهن کوانتومی، قسمت چهارم: معرفی نظریات ذهن کوانتومی

18

در چهارمین قسمت از مجموعه مقالات ذهن کوانتومی، وقت آن رسیده تا نظریات ذهن کوانتومی را معرفی کنیم. در قسمت های بعدی، چند مورد از بهترین و مشهورترین این نظریات را به تفصیل بررسی خواهیم کرد. در این رویکردها، از نظریه ی مکانیک کوانتومی برای توضیح عمل های مربوط به آگاهی استفاده می شود. این رویکرد را در سه دسته ی اصلی، معرفی خواهیم کرد. مفاهیم فلسفی ذهن کوانتومی و فیزیولوژی عصبی آگاهی که در قسمت های قبلی، مورد بحث قرار گرفتند، ما را در درک بهتر این رویکردها، کمک خواهند کرد. با دیپ لوک همراه باشید…

دسته ی اول: داستان علمی تخیلی

برخی از نظریات ذهن کوانتومی که البته خیلی هم نمی توان نام نظریه را بر آنها نهاد، ارتباط نظریه ی کوانتومی و آگاهی را صرفا به صورت تشبیهی بیان می کنند. این رویکردها از مفاهیم بنیادی نظریه ی کوانتومی مانند درهم تنیدگی، برهم نهی و تقلیل (فروریزش تابع موج) برای برقراری این ارتباط استفاده می کنند، اما نوع ارتباط دقیق و سازوکار آنها در مورد حالت های ذهن و آگاهی، در هاله ای از ابهام قرار داشته و به هیچ وجه، واضح نیست؛ بنابراین در چنین رویکردهایی، فقط سعی بر آن است تا آگاهی به نحوی با حالت کوانتومی اندازه گیری یا ارتباط سیستم های فیزیولوژیک، تفسیر شود. این نظریه ها، فقط به درد داستان های علمی تخیلی می خورند. این رویکرد های به اصطلاح شبه علمی که توخالی بوده و صرفا ویترین خوبی برای جذب عوام دارند، شکست خورده اند و در نتیجه، در قسمت های بعدی نیز، وقتی برای بحث در مورد آنها، تلف نخواهیم کرد.

دسته ی دوم: کوانتوم امروز

دسته ی دوم نظریات ذهن کوانتومی از نظریه ی کوانتوم فعلی برای توصیف فرآیندهای فیزیولوژیکی عصبی استفاده می کنند. یکی از قدیمی ترین نظریه های مربوط به این دسته در دهه ی ۱۹۳۰ توسط نابغه ی همه فن حریف، یعنی فون نویمان ارائه شد و بعدها توسط ویگنر و در حال حاضر هم توسط استپ اتخاذ شده است. در این رویکرد، خودآگاهی به صورت ذاتی و درونی به تقلیل حالت های فیزیکی مربوط می شود.

ایده ی دیگری که در این دسته قرار می گیرد، در دهه ی ۱۹۶۰ توسط ریچاردی و اموزوا مطرح شد که در آن، حالت های ذهنی و به ویژه حافظه به صورت حالت های خلا میدان های کوانتومی درنظر گرفته می شوند. در حال حاضر، ویتیلو یکی از طرفداران اصلی این نظریه به حساب می آید.

ایده ی سوم این گروه، توسط بک و اکلز در دهه ی ۱۹۹۰ ارائه شد که طبق آن، فرآیندهای مکانیک کوانتومی مرتبط به پدیده ی برونرانی در شکاف سیناپسی، حالت های ذهنی را تحت تاثیر قرار می دهد.

دسته ی دوم: کوانتوم فردا

دسته ی سوم نظریات ذهن کوانتومی ، نظریاتی هستند که به مکانیک کوانتومی امروزی اکتفا نکرده، بلکه با توسعه و تعمیم آن، به دنبال یافتن یک ارتباط منطقی با آگاهی هستند. مهم ترین ایده ی این دسته، پیشنهادی است که توسط فیزیکدان معروف، راجر پنروز ارائه شد. پنروز، آگاهی را به تقلیل گرانشی حالت های کوانتومی مربوط می داند. این رویکرد به یک نظریه ی گرانش کوانتومی نیاز دارد که در حال حاضر، در دسترس نیست و باید منتظر تولد آن در آینده باشیم. هامروف که یکی از طرفداران سرسخت این رویکرد است، معتقد است ریزرشته ها، دقیقا همان مکان هایی هستند که باید به دنبال تقلیل حالت کوانتومی باشیم.

رویکردهای دیگری که در این دسته قرار می گیرند مبتنی بر تعمیم نظریه ی کوانتومی و در واقع فراسوی فیزیک کوانتومی معمولی هستند. در این روش ها، سعی می شود تا مفاهیمی مانند مکملیت و درهم تنیدگی به حالت های ذهنی نیز اعمال شوند.  این رویکرد که نشات گرفته از فلسفه ی اسپینوزاست، توسط دانشمندان بزرگ قرن بیستم مانند نیلز بور، پائولی، بوهم و پریماس هم مورد توجه قرار گرفته بود.

در پایان، رویکردهای تعمیم یافته ای از مکانیک کوانتومی وجود دارد که حالت های ذهنی (روانی) را صرفا با استفاده از چارچوب و مفاهیم ریاضیاتی نظریه ی کوانتومی، مانند جابه جانشدن اپراتورها یا منطق غیربولین، توضیح می دهند.


در قسمت های بعدی، چند مورد از بهترین این رویکردها را به تفصیل بررسی خواهیم کرد.

مطالعه تمام مقالات ذهن کوانتومی

دکترای شیمی کوانتومی/فیزیک اتمی از دانشگاه شهید بهشتی، سردبیر دیپ لوک، طراح وب،گرافیک و موشن. مشتاق دیدن، فهمیدن و کشف‌ کردن رازهای شگفت‌انگیز هستی، به ویژه‌ دنیای اتم‌های سرکش.

گفتگو۱۸ دیدگاه

  1. مطلب جامع و پر از ارجاعات است که نشان دهنده مطالعات زیاد شما در این حوزه است. از زحماتی که برای جمع آوری و تدوین متن کشیده اید. سپاسگذاریم. به شخصه فکر میکنم نظریه دوم نظریه جامع تری هست. و البته تئوری ها نظریه امروز هم باید توسعه یابد. همچنین موضوع حافظه به نظر من موضوع اصلی است و محاسبه موضوع دوم.

    • ناهید سادات ریاحی

      سپاسگزارم دوست عزیز. ذهن کوانتومی هم از اون دست موضوعاتی هست که هنوز توافق عمومی در موردش وجود نداره. در قسمت های بعدی که هر کدوم از این نظریات رو به تفصیل توضیح بدیم، شاید انتخاب راحت تر بشه

      • با سلام و عرض ادب خدمت شما
        من مطالبتون رو با علاقه ی بسیار دنبال میکنم. این بخش واقعا برام جذاب هست و تصمیم گرفتم از رشته ام که ژنتیک و نوروساینس هست وارد این زمینه بشم. ۴ تا مقاله ای که راجع به ذهن کوانتومی گذاشتید بسیار خوب بود. میخواستم بدونم چرا دیگه ادامه ندادید؟ مطالبتون که عالی بود.

        • سپاسگزارم از اظهار لطفتون. متاسفانه کمبود وقت اجازه نداده که این مقالات رو ادامه بدیم، اما سعی می‌کنیم در سال جدید، ایشالا مقالات با نظم بیشتری منتشر بشه

      • سلام
        من یه سری حالتهای نزدیک به جنون رو روش کار میکردم که تو این وضع سرعت ذهن به اصطلاح دور ذهن بسیار بالا میره و شناخت های متناقضی حاصل میشه
        و خلاقیت در حالت بالایی هست
        و جمع نقیضین اتفاق میفته یعنی دوتا معنی مخالف،هم درست میشن هم غلط
        و ادم نمیتونه تصمیم بگیره چون حالت های زیادی برای عمل به ذهنش میاد که حتی ازار دهندس
        در سطوح بالا اگه ادامه پیدا کنه میتونه منجر به جنون یا از هم پاشیدن ذهن بشه
        در این افراد رفتار های پیش بینی ناپذیر رخ میده
        که بیشتر در دو قطبی یا سیکلوتایمی منظور من هس یا بهتر و دقیق تر بگیم ذهن نبوغ امیز به این ترتیب عمل میکنه
        اگر ذهن ازین حالت خارج نشه تا بی نهایت میره و مثل یک درخت که هرشاخه به چند شاخه تبدیل میشه
        تفکر تکثیر میشه به طرزی که فرد به اصل شروع تفکر نمیتونه برگرده و انگار راهو گم میکنه در قعر تاریکی میره و به شناخت هایی میرسه.
        این حالت بصورت بداهه بوجود میاد مه با اراده.و سرعت رفت و امد تفکرات بسیار زیاده بطردی که از حالت لذت بخش خلاقیت به یک حالت بی اختیاری و عذاب اور تبدیل میشه.
        من کوانتوم رو بعد این قضایا شنیدم
        و بنظرم ذهن در حالت نبوغ یا درخشش
        مانند قوانین کوانتوم عمل میکنه و این انسانها معمولا پیش بینی ناپذیر عصبی و دمدمی مزاج هستند.
        در جرخش زیاد ذهن کوچکترین هامل خارجی سبب حواس پرتی میشه و یکی از خصوصیت هاش پرش افکاره و نمیتوان یک تفکر را بررسی کرد چرا که به سرعت در حال گذر است.
        یکی از دارو های ثالت کننده ی این وضعیت لیتیوم است که گویی در صنعت هسته ای برای کند کردن دور سانریفیوژ کاربرد دارد.
        تعدادی از دانشمندان و هنرمندان بزرگ به این بیماری مبتلا بوده اند.
        و یکی دیگر از چیزهایی که در مقاله تان جالب بود و من شنیده ام این است که میگویند ابن بیماری کمبود نمک بدن است.
        خوشحال میشم اگه نظرتونو بگین درین باره

        باتشکر

  2. سلام بچه ها لطفا یکی این سایت که ادعای پاکسازی کوانتومی ذهن میکنه, بررسی کنه که یه موقع خدای نکرده مصداق شارلاتانیزم علمی نباشن این دوست عزیز اصفهانی :
    —————–
    خیلی جالبه با هم با برخی از محصولات این سایت آشنا بشیم:
    دوره پاکسازی کوانتومی
    دوره پیشرفته پاکسازی کوانتومی
    و …

    • ناهید سادات ریاحی

      سجاد عزیز نیازی به بررسی نیست، چون بسیار واضح هست که این دست عناوین، مصداق واقعی شارلاتانیزم و عوام فریبی هستند

  3. جواهري زاده

    سلام واقعاً دستت درد نکنه. خیلی دلم می‌خواد نظرت را راجع به مقالۀ زیر بدانم.
    Consciousness and the double-slit interference pattern: Six experiments
    Dean Radin, Leena Miche, Karla Galdamez, Paul Wendland, Robert Rickenbach,‎ and Arnaud Delorme
    ‎Institute of Noetic Sciences, 625 Second St., Petaluma, California 94952, USA

    • ناهید سادات ریاحی

      خواهش میکنم. مقاله رو دیدم، جالب به نظر میرسه، البته وقت کردم فقط چکیدش رو مطالعه کنم. توجه کنید این مقاله در PHYSICS ESSAYS منتشر شده که امپکت بالایی نداره

  4. سلام
    با تشکر و خیلی لذت میبرم هروقت زحمات شما رو میبینم و برمیگردم مطالعه مجدد میکنم ولی
    «در قسمت های بعدی، چند مورد از بهترین این رویکردها را به تفصیل بررسی خواهیم کرد.» ۱۴ شهریور ۱۳۹۵
    ممکنه لطف کنید و زمانی رو برای قسمت های بعدی اختصاص بدین؟ فقط یک زمان سنجی هم بدین کفایت میکنه یا بگین تموم شد برید پی کارتون 🙁

    راستش تو یک سایت علمی دیگه که شاید نام بردنش صحیح نباشه به جزئیات بسیار بیشتری در اینمورد پرداخته شده مثل نظریه اُرک-اُر پنروز که شما ذکر فرمودین و تقلیل گرانشی در میکروتوبولین نورون های عصبی و … پرداخته شده ولی وقتی تخصص این سایت ارزشمند روی این موارد هست بنظرم خیلی دانش و پیش زمینه های بهتری تو باز کردن این زمینه در اختیار دارید.
    تو اون سایت در یک مقاله دو قسمتی به این مبحث پرداخته شده که اگه مشکلی نداشته باشه به لینک هاش اشاره میکنم.

    با تشکر

    • سلام. سپاسگزارم از اظهار لطفتون. متاسفانه در مورد مقالات ذهن کوانتومی،‌ کمی برنامه‌ریزی‌هامون مشکل پیدا کرد، چون به شدت با کمبود وقت مواجهیم، چون به هر حال همه نویسندگان،‌دانشجو هستند، اما به شما قول میدم با شروع تابستون و خالی‌تر شدن وقت نویسندگان، حتما این مجموعه مقالات و همچنین مقالات کلاس درس کوانتومی، به طور منظم منتشر خواهد شد. در مورد جزییات بحث شده هم، همانطور که در قسمت اول اشاره کردم، از دایره المعارف دانشگاه استنفورد جلو میریم که یکی از معتبرترین منابع هست و سرفصل‌هاش کاملا استاندارد هست و به همین دلیل با انتشار تمام قسمت‌های ذهن کوانتومی، خواننده، نه فقط یک نگاه جزیی، بلکه یک دید کامل و جامع نسبت به این موضوع پیدا میکنه. پس دیپ لوک رو دنبال کنید دوست خوبم…

      • ممنون از وقتی که میذارید؛ من اگه دایره المعارف دانشگاه استنفورد میفهمیدم دیگه چه غمی داشتم! منظورم سایت هایی به زبان شیرین پارسی بود :دی

        با تشکر مجدد

        • منظور من از مطرح کردن دایره المعارف استنفورد به عنوان منبع، ثابت کردن روند استاندارد مقالات بود، نه این که شما قراره اونا رو بدون تغییر متوجه بشید، چون ما به زبون ساده ترجمشون میکنیم

  5. سلام خسته نباشید بسیار عالی بود. امکانش هست بنده را یک راهنمایی بفرمایید:« بنده رشته ام فلسفه است و اطلاعات فیزیکمم هم در حد اطلاعات دبیرستان هست ولی در مورد آگاهی و فلسفه ذهن و… می خواستم مطالعه بکنم وقتی به برخی نظریاتی می رسم که از فیزیکی خواستند آن را توضیح بدهند و توجیه بکنند، بنده چون با الفاظ و مصطلحات فیزیک آشنایی ندارم نمی توانم حتی ولو به نحو کلی مطلب را بفهمم!! مثلا در همین نظریه راجر گرانش کوانتومی یعنی چه؟ فروریزش موج و درهم تنیدگی یعنی چه؟و… از آن طرف سایت خوبی مثل شما بسیار خوب هست که برخی جاها را ساده سازی کردند ولی خوب چنین سایت هایی به نظرم کم هستند و سایت های مثل ویکی پدیا توضحیاتی که داده اند بسیار اجمالی و همه فهم هم نیستند.» لذا به نظرتان برای حل این مشکل چه کار باید کرد؟ کتابی موجود است که اصطلاحات فیزیک را ساده سازی توضیح داده باشد؟
    پیشاپیش ممنون.

  6. سلام

    با سپاس

    وقتی یاخته های مغز به کار فیزیولوژیک خود جهت زنده ماندن مشغول هستند و سوخت ساز می کنند. و همه اقلام مولکولی داخل سلول به جز DNA را نوسازی می کنند. چرا حافظه و خاطره یادگرفته شده از بین نمیره؟

    دوم, ذاتا مفهوم کوانتوم در مغز و ذهن به بیان ساده یعنی چه.

  7. سلام روز خوش
    من رشته ام مدیریت صنعتی است که هیچ ربطی به این موضوعات ندارد ولی علاقه مند به مطالعه جهان هستم در کتابی که برای خودم می نویسم فصا اول را به بیگ بنگ و افرینش گیتی اختصاص دادم در بخش دوم به افرینش زمین و حیات روی ان پرداختم و در بخش سوم به موضوع انسان رسیدم و به مشگل خوردم
    از بیگ بنگ تا افرینش انسان قدم به قدم با ماده جلو رقتم و رفتار ماده در حالت کوانتمی و فیزیکی مطالعه کردم و سپس وارد فضای شیمی و بیوشیمی شدم و رفتار ماده زنده و نقش مولکولهای پیچیده را در ان بررسی کردم و به این نتیجه رسیدم ماده بزرگ ترین معجزه خلقت است که کاملا ناشناخته مانده است (تغریف از خود ماده پیدا نکردم هر چی بود تعریف ساختارهای ریاضی بین اجزا ان بود)
    وقتی در مطالعاتم به ذهن و اگاهی رسیدم و ارتباط بین ماده و اگاهی را گم کردم و چون هیچ علاقه ندارم به مسایل روح و مقولات از این قبیل وارد شوم مجبور شدم تعاریف دیگری از ماده داشته باشم که کاملا غیر متعارف بودند
    در جستجوها به اسم بنروز و نظریاتش برخورد کردم که در ادامه ان به سایت شما رسیدم امیدوارم شما بتوانید در این زمینه کمک کنید و سوالاتم را پاسخ دهید

  8. فرض اول : در کوانتم مفهومی وجود دارد ( فروریزش تابع موج (یا فروریزش بردار حالت) پدیده‌ای است که در آن یک تابع موج که ابتدا در یک برهم نهی از چند حالت ویژه ممکن برای آن است، بعد از برهم کنش با یک مشاهده گر به یکی از حالت‌های ویژه تغییر حالت می‌دهد) در اینجا منظور از مشاهده گر فرد اگاه است پس انچه موجب فروریزش تابع می شود اگاهی فرد است
    فرض دوم : جهان واقعی عبارت است از دنیایی از دیتا که بعد از بیگ بنگ به اقیانوسی از سوپ کوانتمی تبدیل شده است که اجزا ان با ساختارهای ریاضی پیچیده ای تعریف شده است
    نتیجه: وقتی فردی اگاه جهان هستی را مشاهده می کند در واقع به یک سوپ کوانتمی نگاه می کند که در مقابل دیدگان او تقلیل یافته است

    ایا برداشت من از فیزیک کوانتم صحیح است

ارسال نظر