باتوجه به همه‌گیر شدن ویروس کرونا، زمزمه لغو کنفرانس‌های علمی در جهان پیچیده است؛ بنابراین امسال، سال عجیبی است و به نظر می‌رسد ویروس کرونا (که ثابت شده از طبیعت آمده و ساختگی نیست) بر روند پژوهش‌ها تاثیر بگذارد. نوشتار زیر ترجمه‌ی مقاله‌ای با همین عنوان از وب‌سایت نیچر است. با دیپ لوک همراه باشید…
سال ۲۰۲۰ سالی غیرعادی است. اگرچه همه‌گیر شدن ویروس کرونا در سرتاسر جهان، منجر به اقدامات بی‌سابقه‌ای برای جلوگیری از انتشار ویروس شده، اما تعدادی از کنفرانس‌های علمی در حال لغو شدن هستند و محققان در تلاشند تا برای به اشتراک گذاشتن مطالعات خود و تعامل با همکارانشان، روش‌های جایگزینی پیدا کنند. برخی از این مباحث، محققان را وادار می‌کنند تا حتی در مورد مفهوم نشست‌ها کاملا تجدید نظر کنند. سارا هارست (Sarah Hörst)، دانشمند سیاره‌شناسی از دانشگاه جانز هاپکینز می‌گوید:
دیر یا زود، ما باید در مورد اینکه «در حال حاضر، دلیل و اهمیت برگزاری یک کنفرانس چیست؟» گفتگو کنیم، اگرچه تغییرات فرهنگی به کندی در دنیای علم اتفاق می‌افتد، من امیدوارم این قضیه، حداقل یک بحث جدی را تحمیل کند.
به گفته برخی دانشگاهیان، این تغییر با امکان تماس‌های طولانی مدت می‌تواند نشست‌ها و کنفرانس‌ها را برای مجموعه وسیع‌تری از محققان دسترس‌پذیر کند؛ مثلا محققانی از دانشگاه‌های کم‌بضاعت‌تر یا افراد ناتوان جسمی و همچنین بسیاری از محققانی که از سفر شکایت دارند و نگران کربن دی اکسید ایجاد شده توسط پروازهای بین‌المللی در جو هستند (تولید کربن دی اکسید سبب گسترش گازهای گلخانه‌ای در جو و افزایش دمای کره زمین می‌شود).
خطر ابتلا به کووید ۱۹
به دلیل وخیم‌تر شدن شیوع ویروس کرونا، ده‌ها کنفرانس لغو شده‌اند؛ از جمله نشست بزرگ بهاری انجمن شیمی آمریکا (ACS) در پنسیلوانیا که به دلیل فشار زیاد از طرف مردم که نگران حضور در آن بودند، دو هفته پیش، لغو شد. ضرورت این لغوها واضح است: هر شرکت کننده‌ای که آلوده به ویروس کرونا باشد، آن را به همکارانش در سراسر جهان انتقال می‌دهد. نشست شرکت زیست‌فناوری بیوژن در ماساچوست بوستون در ۲۶ فوریه، منجر به ابتلای ۷۰ مورد کووید ۱۹ فقط در ماساچوست شد. به منظور متوقف کردن شیوع ویروس کرونا، تجمعات عمومی در سراسر جهان ممنوع یا کم شده است.
بسیاری از برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان برای اشتراک کارهایشان، به بسترهای آنلاین روی آورده‌اند که با ایجاد یک کنفرانس مجازی، حداقل بخش‌هایی از یک جلسه حضوری را شبیه‌سازی می‌کنند. ازکوئیل فررو (Ezequiel Ferrero) فیزیکدان مرکز اتمی باریلو در سن کارلوس آرژانتین می‌گوید «این امر می‌تواند شروعی برای تغییر به سوی کنفرانس‌هایی که بیشتر قابل دسترسند، باشد». هزینه‌های بسیار زیاد منجر به این شده بود که فررو نتواند به کلرادو سفر کند تا در اجلاس مارس انجمن فیزیک آمریکا شرکت کند؛ اما این اجلاس که ۱۱۰۰۰ نفر در آن ثبت نام کرده بودند، به طور ناگهانی تنها دو روز قبل از شروع، در ۲ مارس لغو شد.
فررو می‌گوید «برخی از بخش‌های انجمن فیزیک آمریکا قبلاً بحث در مورد راه‌های ایجاد یک جامعه مجازی را آغاز کرده بودند. بسیاری از آن‌ها برای برگزاری جلسات مجازی برای این نشست، به سرعت بسترهایی را ایجاد کردند و از سخنران‌های خود برای ارائه در این نشست، به وسیله وبکم یا بارگذاری ارائه‌های خود در فضای آنلاین دعوت به عمل آوردند». محققانی که نتوانسته بودند خودشان را با پرواز به دنور برسانند، می‌توانستند در نشست مجازی انجمن فیزیک آمریکا در ماه مارس، شرکت کنند.
کارن دنیلز (Karen Daniels)، فیزیکدان در دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی می‌گوید: « برخلاف چیزی که تصور می‌شود، کیفیت گفتگو از دیدن آسان‌تر بود. سر هیچ کس در کنفرانس مجازی، دید شما را مختل نمی‌کرد». دنیلز که گفتگوهای فیزیک ماده چگال نرم را بصورت آنلاین رهبری می‌کرد، می‌گوید که پس از رفع چند مشکل جزئی، همه چیز خیلی روان پیش رفت. یکی از جلساتی که وی برگزار کرده بود حدود ۱۰۰ شرکت‌کننده مجازی داشت.
مزیت انحصاری
اما آنچه گفته شد، تنها مزیت‌های کنفرانس مجازی نیستند. دنیلز می‌گوید: «دلایل زیادی وجود دارد که باید نشست‌های مجازی داشته باشیم: دسترسی برای دانشمندان ناتوان جسمی، ملاحظات سلامتی و بهداشتی، عدم نیاز به مراقبت از کودکان و محدودیت‌های سفر. این‌ها شاید دلایلی باشند که می‌توانند ما را برای برگزاری جلسات مجازی متقاعد کنند».
دیویا پرسود (Divya Persaud)، دانشمند سیاره‌شناسی کالج دانشگاهی لندن (UCL) می‌گوید همه این عوامل بدان معنی است که میل زیادی برای برگزاری کنفرانس‌ها به شیوه مجازی وجود دارد. او و النور آرمسترانگ (Eleanor Armstrong)، جامعه‌شناس علوم فضایی UCL برای برگزاری کنفرانس مجازی آزمایشگاهی در زمینه علوم فضایی در ماه مه، از دانشگاهشان کمک مالی دریافت کردند. هدف این کنفرانس، بهبود دسترسی، حذف ردپای کربن محققان و دستیابی به مخاطبان گسترده‌تری نسبت به یک نشست مرسوم است. شرکت‌کنندگان پیش از شروع کنفرانس، گفتگوهای ضبط‌شده را تماشا می‌کنند و سپس در روز کنفرانس به گفتگوهای آنلاین می‌پردازند. پرسود می‌گوید واکنش به برنامه‌‌ی این نشست که وب سایت اختصاصی خود را نیز دارد، بسیار مثبت بوده است.
دیویا پرسود همچنین خاطرنشان می‌کند بسیاری از امکان‌هایی که این کنفرانس‌ها به وجود می‌آورند، از جمله مشارکت مجازی، چیزهایی بوده که فعالان ناتوان، سال‌ها آن‌ها را مصرانه تقاضا کرده‌اند و این شرم‌آور است که بحران سلامت جهانی، چنین موقعیتی را برای آنان ایجاد کرده است. او می‌گوید: «این اتفاقی تلخ و شیرین است». با این حال، ایجاد این تغییرات، به ویژه با توجه به زمان کم، چندان آسان نیست.
